Ukrayna'nın son drone saldırısında kullanılan yazılımın detayları ortaya çıktıkça şaşkınlık artıyor. Hobi amaçlı drone projeleri için geliştirilen açık kaynaklı ArduPilot yazılımının, Rusya'nın stratejik bombardıman uçaklarının yok edildiği saldırıda kullanıldığı iddiası, yazılımın geliştiricilerini hayrete düşürdü.

ArduPilot'un Yaratıcısından Şaşırtan Açıklama

ArduPilot'un kurucularından Chris Anderson, saldırı görüntülerinin altına LinkedIn'de yaptığı yorumla dikkat çekti: "Bu ArduPilot. 18 yıl önce bodrum katımda yazdım. İnanılmaz." Anderson'ın bu sözleri, yazılımın böylesine büyük bir askeri operasyonda kullanılmasının kendisi için ne kadar beklenmedik olduğunu gözler önüne seriyor. X platformunda da paylaşım yapan Anderson, diğer geliştiriciler Jordi Muñoz ve Jason Short'u etiketleyerek, bu duruma onların da şaşırdığını gösterdi. Jason Short ise "Bunun olacağı, bir milyon yıl düşünsem bile aklıma gelmezdi. Ben sadece uçan robotlar yapmak istemiştim" şeklinde konuştu. Ardından, “ArduPilot destekli drone’lar Rusya’nın stratejik bombardıman filosunun yarısını yok etti” diye ekledi.

ArduPilot Nedir?

2007 yılında geliştirilmeye başlanan ArduPilot, açık kaynaklı bir uçuş kontrol yazılımıdır. Açık kaynaklı yazılım, kaynak kodunun herkesin erişimine açık olduğu ve isteyen herkesin bu kodu görüntüleyip, değiştirebildiği ve dağıtabildiği yazılımlara denir. Chris Anderson, DIYdrones.com sitesini kurarak Lego Mindstorms setiyle ilk drone otopilotunu oluşturmuştu. 2009’da ise Jordi Muñoz’un küçük bir helikopterle otonom araç yarışmasını kazanmasının ardından, Anderson ve Muñoz birlik oldu ve 3DR adlı drone şirketini kurarak ArduPilot’un ilk sürümlerini yayınladı. Yazılım, yıllar içinde hem profesyonel hem de amatör kullanıcılar tarafından geliştirilerek bugünkü halini aldı.

Ücretsiz ve özelleştirilebilir yapısıyla ArduPilot, drone’ların kalkış, uçuş ve inişini yönetebilir, GPS destekli harita görüntüleriyle rota belirleme (waypoint) özelliği sunar. Rusya’nın GLONASS sistemini kullanarak GPS sinyallerini engellemesine rağmen, ArduPilot bazı yardımcı uçuş modlarıyla çalışmaya devam edebilir. Bunlar arasında drone’u stabilize etme, belirli bir noktada bekletme (loitering mode) ve bağlantı kaybolduğunda devreye giren güvenlik önlemleri yer alır.

• Stabilizasyon
• Belirli noktada bekleme
• Güvenlik önlemleri

Askeri Kullanım Amaçlanmamıştı

Yazılımın resmi sitesinde, ArduPilot’un “güvenilir, çok yönlü ve birçok araç türünü destekleyen açık kaynak bir otopilot sistemi” olduğu belirtiliyor. Kullanım alanları arasında arama kurtarma, sualtı araçları, 3D haritalama, otonom çim biçme makineleri ve traktörler bulunuyor. Ancak sitede yazılımın askeri amaçlarla kullanımı hakkında herhangi bir bilgi yer almıyor. Yine de 2023 yılı verilerine göre yazılım hem Ukrayna’da hem de Rusya’da yaygın olarak kullanılıyor.

ArduPilot'un yaratıcısının bu şaşkınlığı, teknolojinin beklenmedik kullanım alanlarına dikkat çekiyor. Hobi amaçlı geliştirilen bir yazılımın, savaşın seyrini değiştirebilecek bir rol oynaması, teknolojinin gücünü ve potansiyelini bir kez daha gözler önüne seriyor. Bu durum, açık kaynaklı yazılımların gelecekteki kullanım alanları ve etik sorumlulukları hakkında da önemli soruları beraberinde getiriyor.