Büyükçekmece'de heyelan bölgesinde yükselen 24 katlı inşaatın ardındaki sır perdesi aralandı. Milyarlık rantın fitili, arsa sahibi ve yüklenici firmanın yasalardaki boşlukları ustaca kullanmasıyla ateşlendi. İddialara göre, gelecekteki olası davaları engellemek amacıyla sözleşmeye 1 Temmuz 2020 tarihi özellikle yazıldı. Peki, bu tarihin sırrı neydi ve bu usulsüzlük nasıl hayata geçirildi?
Bir Günlük Ruhsatın Hikayesi
Büyükçekmece Alkent 2000 Mahallesi'nde bulunan değerli bir arazi, 30 Haziran 2020 tarihinde Ahmet Eken ve Demir Grup Yapı İnşaat arasında imzalanan "İyi Niyet Sözleşmesi" ile adeta altın değerine ulaştı. Sözleşmede, Demir İnşaat'a ruhsat alması için sadece bir gün süre tanınması dikkat çekiciydi. Şirket, aynı gün içinde Büyükçekmece Belediyesi'ne ruhsat başvurusunda bulundu ve inanılması güç bir şekilde, belediye aynı gün içinde yapı ruhsatını onayladı. Bu hızlandırılmış süreç, akıllara bir dizi soru işareti getirdi.
Yasalardaki Boşluklar Nasıl Kullanıldı?
Sözleşmenin amacını açıklayan maddede, 20 Şubat 2020'de yayımlanan 7221 sayılı kanunun getirdiği yasak ve hükümlere atıfta bulunuluyordu. Buna göre, Ahmet Eken'in arazisi için 1 Temmuz 2020 tarihine kadar ruhsat alınması gerekiyordu. Amaç, yasanın 38. maddesinde belirtilen "Kesinleşen imar planlarına karşı kesinleşme tarihinden itibaren her halde beş yıl içinde dava açılabilir" hükmünden faydalanarak, gelecekteki olası davaların önüne geçmekti. İddialara göre, Demir ve Eken bu planı, Büyükçekmece Belediye Başkanı Hasan Akgün'den garanti aldıktan sonra hayata geçirdi.
Bu durumun yasal boşluklardan faydalanarak nasıl rant elde edildiğini gösteren çarpıcı bir örnek olduğunu söyleyebiliriz. İşte bu tür durumların önüne geçilmesi için yapılması gerekenler:
- İmar planları ve ruhsat süreçlerinde şeffaflık ve denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi
- Belediyelerin ve ilgili kurumların yetkililerinin hesap verebilirliğinin artırılması
- Yasal düzenlemelerdeki boşlukların tespit edilerek giderilmesi
- Vatandaşların imar planları ve ruhsat süreçlerine katılımının sağlanması
Heyelan Bölgesinde Yükselen Tehlike
Deprem riski taşıyan ve yıllardır atıl durumda bulunan arazi, Demir İnşaat'ın dokunuşuyla adeta bir anda değerlendi. Şirket, bir günde yapı ruhsatı alırken, zemin raporunu ve "ÇED gerekli değildir" raporunu daha sonraki tarihlerde aldı. Normalde bu raporların ruhsat başvurusundan önce alınması gerekirken, Büyükçekmece'de süreç tam tersi işledi. Proje tanıtım dosyasında, 35.773,24 m2'lik alanda 499 konut, 22 ofis ve işyeri inşa edileceği belirtildi. Ancak, emsal değeri yükseltilen proje daha sonra Gül-Delta ortaklığına devredildi.
Ne yazık ki, Ahmet Eken ve Hamit Demir'in gelecekteki davalardan kurtulma çabaları sonuçsuz kaldı. İnşaatın temel çalışmaları sırasında meydana gelen kaymalar, Alkent 2000 sakinlerinin evlerinde hasara yol açtı. Site sakinlerinin şikayeti üzerine başlatılan soruşturma sonucunda, Gül İnşaat ve Delta Arazi Geliştirme şirketine dava açıldı. Bilirkişi raporu, inşaatın bölgedeki kitle hareketini tetiklediğini ve can ve mal güvenliği açısından risk oluşturduğunu ortaya koydu.
Büyükçekmece'deki bu olay, imar rantı ve usulsüzlüklerin nelere yol açabileceğini gözler önüne seriyor. Yasal boşlukların kullanılması, kamu görevlilerinin ihmali ve denetimsizlik gibi faktörler, bu tür olayların yaşanmasına zemin hazırlıyor. Bu nedenle, imar planlama süreçlerinde şeffaflık, hesap verebilirlik ve etkin denetim mekanizmalarının oluşturulması büyük önem taşıyor.
